بازار؛ غلامعباس شمس الدینی: رودان ۴۲ هزار هکتار سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی دارد که از این مقدار ۲۴ هزار هکتار به کشت مرکبات اختصاص دارد و حدود ۱۰ هزار هکتار زیر کشت لیموترش رفته است. این شهرستان در سال گذشته با عرضه حدود ۱۰۰ هزار تن محصول همچنان به عنوان قطب تولید لیمو ترش کشور محسوب می شود. بنا به گفته مدیران جهاد کشاورزی، رودان تأمین کننده ۴۶ درصد لیمو ترش کشور و ۲ درصد مصرف جهانی است.
تابستان که فرا می‌رسد و فصل برداشت آغاز می‌شود باغداران دغدغه‌های مهمی دارند آیا دلالان تولید آنها را به ثمن بخس تصاحب می‌کنند؟ آیا باز هم بازار دچار نوسان خواهد شد؟ دولت و تشکل‌های صنفی در در روند تولید، توزیع و مصرف چگونه می‌توانند نقش آفرین باشند؟ و صدالبته نهادهای اثر گذار بر کاشت، داشت و برداشت چقدر احساس مسئولیت می‌کنند تا باغداران طعم شیرین درآمد از تولیدات خود را بچشند؟
رودان به سمت از دست دادن آقایی در تولید لیمو ترش می‌رود
افضل خاشعی باغدار و سرپرست سابق نظام صنفی کشاورزی رودان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: برخی معتقدند لیمو ترش محصول استراتژیک نیست به همین خاطر دولت خود را کنار می‌کشد، سئوال اینجاست تعریف آنها از محصول استراتژیک چیست؟ محصولی که اقتصاد نیمی از جامعه را تأمین می‌کند استراتژیک است.
وی ادامه داد: اگر لیمو ترش محصول استراتژیک نیست چرا سال گذشته سازمان برنامه و بودجه و تعاون روستایی ورود کرده و خرید تضمینی را انجام دادند؟ بر این باورم که محصولات تولیدی کشاورزی وقتی تامین کننده درآمد اکثر ساکنان یک جامعه باشند، دارای اهمیت است و باید مورد حمایت قرار گیرد. همانطوری که گوجه فرنگی در استان فارس و شهرستان میناب، پیاز در جیرفت، مرکبات در شمال حمایت می‌شود، لیمو ترش هم باید مورد حمایت و توجه قرار گیرد.
این باغدار رودانی در ادامه افزود: تشکل‌های صنفی کشاورزی باید به صورت جدی ورود کنند. با وجود برگزاری چند نشست امیدی به بهبود نیست. اگر امروز این شهرستان قطب تولید لیمو ترش محسوب می‌شود دیری نخواهد پایید که به جای تأمین ۴۲ درصدی مصرف کشور به ۱۰ درصد خواهیم رسید و رودان به سمت از دست دادن آقایی در تولید لیمو ترش می‌رود.
خاشعی عنوان کرد: از یکسو با اجرای طرح تعادل بخشی، سطح زیر کشت را با تقلیل میزان تخصیص آب کاهش دادند، از سوی دیگر آفات و بیماری‌ها به باغداران لطمه شدید وارد کرده و در نهایت کاهش قیمت‌ها باغداران را به سمت انصراف از کاشت لیمو ترش هدایت می‌کند. نتیجه آن مثل روز روشن است.
خاشعی اضافه کرد: انتظار ما از دولت، حمایت در حوزه ترویج، مقابله با آفات و حمایت در تأمین کود، سم و سایر نهاده هاست اما متاسفانه این حمایت‌ها قطع شده و قیمت تولید افزایش کرده است.
وی گفت: لیمو به واسطه دلایل زیادی از جمله گرمازدگی، آفات و بیماری‌ها و کمبود آب تخصیصی از کیفیت لازم برخوردار نیست و میزان عرضه آن به بازار به شدت کاهش یافته است به نحوی که معتقدم ۴۰ درصد کاهش تولید در فصل برداشت خواهیم داشت.
از کشت به قطع رسیده‌ایم
احمد امینی باغدار رودانی در گفتگو با خبرنگار بازار به مسئله مهم‌تری اشاره کرد و گفت: با قوانین، دستورالعمل‌ها و مقررات متضادی روبرو هستیم که کشاورز و باغدار را به سمت نومیدی هدایت می‌کند. ما کشاورزان و باغداران مصداق شعار سال مقام معظم رهبری هستیم اما واقعاً مشکلات عدیده داریم. به نظرم مسئله قیمت لیمو نیست اصل کشاورزی پایدار در رودان با بحران روبروست. هنوز درخت لیمو به ثمردهی نرسیده می‌گویند به دلیل کم آبی آن را قطع کنید. به کجارسیده ایم که به جای کشت قطع می‌کنیم.
امینی افزود: رسانه‌ها صدای باغداران و کشاورزان باشند. خودشان باغدار را به اجرای طرح طوبی تشویق به سرمایه گذاری می‌کنند کمتر از یک دهه بعد طرح تعادل بخشی را اجرایی می‌کنند در حالی که اگر متولیان به مسئولیت خود در حوزه نظارت، حفاظت و مدیریت خوب عمل می‌کردند امروز دچار بحران آب نمی‌شدیم.
باغدار رودانی: متولیان ما را به سرمایه گذاری در حوزه کشاورزی دعوت می‌کنند حالا می‌گویند چون سطح منابع آبی دشت‌ها کاهش یافته، پس اراضی زیر کشت را کاهش دهید
وی تصریح کرد: متولیان ما را به سرمایه گذاری در حوزه کشاورزی دعوت می‌کنند حالا می‌گویند چون سطح منابع آبی دشت‌ها کاهش یافته، پس اراضی زیر کشت را کاهش دهید. سوال ما این است تکلیف سرمایه گذاری و عمری که در این مسیر صرف کرده‌ایم چه می‌شود. این یک بام و دو هوا چیست؟ رسانه‌ها به مسئله آب ورود کنند.
امینی عنوان کرد: تناقض و تعارض در بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های صادره موج می‌زند و آینده باغداری و کشاورزی در شهرستانی که ۸۰ درصد اقتصاد ساکنانش مبتنی بر کشاورزی و باغداری است در خطر است.
وی خطاب به خبرنگار بازار اظهار کرد: شما به کاهش لیمو در فصل برداشت اشاره می‌کنید در حالیکه آینده سرمایه گذاری در این حوزه بسیار نگران کننده است. باغدار از ترس جریمه شدن و پلمب چاه جرات آبیاری اراضی را ندارد طبیعی است که هم در کیفیت محصول هم میزان برداشت اثرگذار باشد.
انجمن مطالبه گران کشاورزی را تشکیل داده‌ایم
عبدالله صالح زاده دبیر خانه کشاورز رودان در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اهمیت ورود به موضوع حمایت از باغداران گفت: یکی از وظایف تشکل‌های صنفی دفاع حقوق اعضاست. ما هم در خانه کشاورز برای جلوگیری از کاهش قیمت لیمو ترش و محصولات دیگر نشست‌های مختلفی با مسئولان شهرستان و مدیران سازمان جهاد کشاورزی استان برگزار گرده‌ایم. در این نشست‌ها به طور خاص به مسئله برداشت لیمو ترش پرداخته شده است.
دبیر خانه کشاورز رودان افزود: طبیعتاً این شهرستان قطب تولید محصولات کشاورزی (صیفی جات) و باغی است. جمعیت کثیری به عنوان بهره بردار فعالیت دارند که باید به صورت منسجم از حقوق آنها دفاع کرد و آنها را مورد حمایت قرار داد.
وی عنوان کرد: انتظار می‌رود نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی با همراهی نمایندگان استان‌های جنوبی به این موضوع ورود کنند و حمایت از کشاورزی و باغداری را به جد دنبال کنند.
نقش تشکل‌های صنفی در مدیریت برداشت غیر قابل انکار است
عباس مویدی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان از برگزاری نشست ساماندهی برداشت و بازار رسانی لیمو ترش با حضور متولیان دولتی و تشکل‌ها خبر داد و گفت: در این خصوص با نمایندگان تشکل‌های صنفی کشاورزی، اتاق اصناف فرمانداری‌ها، شهرداری‌های شهرستان‌های رودان و میناب، نهادهای حمایتی، اتاق بازرگانی، مدیریت تعاون روستایی، صندوق حمایت از بخش کشاورزی جلسات هم اندیشی و همفکری تشکیل داده‌ایم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان افزود: تشکل‌ها باید در قالب تفاهم نامه با استان‌های هدف زمینه را برای رونق بازار فروش فراهم کنند.
مویدی اضافه کرد: تشکلات صنفی می‌توانند با اصلاح فرآیندها از تأمین، تولید تا توزیع موجبات رضایت بهره بردار و مصرف کننده را فراهم کنند. طبیعی است اگر این تشکل‌ها نظام مند و با برنامه ورود کنند جایی برای عرض اندام دلالان و واسطه گران وجود نخواهد داشت.
وی به چند اقدام مهم در حوزه تولید و توزیع لیمو ترش اشاره کرد و اظهار نمود: کیفیت بخشی محصولات قابل عرضه، برند سازی، و بازار یابی در داخل و خارج می‌تواند تضمین کننده سود باغداران باشد.
خسارت ۳۰۰ میلیارد تومانی گرما به باغداران
فراز امیری مدیر جهاد کشاورزی رودان به خبرنگار بازار گفت: شهرستان رودان هم از نظر سطح زیر کشت و هم از نظر تولید محصول لیمو ترش در صدر شهرستان‌های استان قرار دارد و قطب مهم تولید این محصول در کشور محسوب می‌شود. متاسفانه بروز گرمای بیش از حد موجب خسارت شدید به باغداران و کشاورزان شد. بر اساس برآوردها حدود ۳۰۰میلیارد تومان به بوته و محصول لیمو ترش در این شهرستان وارد شد.
مدیر جهاد کشاورزی رودان: عوامل متعددی بر افت قیمت اثر دارد، کاهش کیفیت، افزایش میزان تولید، نداشتن بازار صادراتی و قرار نگرفتن این محصول در زمره کالاهای اساسی و ضروری از دلایل مهم به شمار می‌رود
مدیر جهاد کشاورزی رودان به دلایل کاهش قیمت در فصل برداشت لیمو اشاره کرد و افزود: عوامل متعددی بر افت قیمت اثر دارد، کاهش کیفیت، افزایش میزان تولید، نداشتن بازار صادراتی و قرار نگرفتن این محصول در زمره کالاهای اساسی و ضروری از دلایل مهم به شمار می‌رود. لذا باغداران لیموکار مظلومانه میان این شرایط قرار گرفته‌اند.
امیری ضمن تایید عدم افزایش چشمگیر قیمت لیمو ترش در هشت سال اخیر گفت: از سال ۱۳۹۴ قیمت این محصول بین ۷ تا ۹ هزار تومان باقی مانده در حالی که هزینه‌های تولید افزایش چشمگیری داشته است. البته امسال طی دو ماه اخیر قیمت روند افزایشی دارد و امیدواریم تا پایان هم باقی بماند اما باید در جهت ایجاد کنسرسیوم‌های مختلف، شناسایی و ایجاد، تقویت بازار داخلی، کاهش کشت و اصلاح باغات حرکت کنیم.
به نظر می‌رسد بحث بازار لیمو ترش برای رسیدن به ثبات نیازمند طرحی جدید می باشد. تشکل‌های صنفی بخش کشاورزی هنوز به باور نرسیده‌اند که به لحاظ قانونی از چنان قدرتی برخوردار هستند که می‌توانند نقش موثری در تحول بخش کشاورزی و باغداری ایفا کنند. باغداران هم امیدی به پایداری در کشت و استمرار تولید ندارند و می‌طلبد دولت تا رسیدن به شرایط مطلوب در تولید، توزیع و بازاریابی حمایت‌های لازم را داشته باشد.